Echte bevrijding van de mens komt wanneer je durft je grootste ongemak op te zoeken. Op deze plek vinden we dikwijls de wortels van onze overtuigingen. Groei naar ware autonomie en bevrijding komt met de moed om vanuit kwetsbaarheid de bijl durven te slaan aan deze wortels. Dat is werkelijk leiderschap.
Mijn meest belemmerende overtuiging voor mijn leiderschap was tot op heden dat ik de Nederlandse elite huichelaars, lafbekken en idioten vond. Als commissaris van een bedrijf dat zaken doet met de nationale en lokale overheid een weinig constructieve houding. Hoe laat ik deze belemmering nu achter mij? Mijn oplossing: door een zeer ongemakkelijke vergelijking te maken met iemand die ons koninkrijk met dezelfde overtuiging belemmerende: Koning Willem III.
Ergens heb ik te doen met onze voormalige koning. Want wat zal hij zich in zijn graf hebben liggen omdraaien in het laatste decennium. Een nieuwe koning die zich geen IV durft te noemen vanwege associatie met een koe of zichzelf schaamt eerder voor hem? Liberalen die openlijk de grondrechten ter discussie stellen waar hij zijn eigen vrijheid voor opgegeven heeft? Maar ik vermoed zo dat de maar doorgaande zwarte pieten discussie en het slavernij discussie hem het meest zal tergen.
Want op de nationale bevrijdingsdag van 1863 was hij obsessief bezig met zijn eigen vrijheidsstrijd. Hij had geen oog voor de pijn die er was op 1 juli van dat jaar, toen 50.000 slaven bevrijd werden van onderdrukking, vernedering en marteling in Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen gefaciliteerd door de Nederlandse staat en uitgevoerd door ondernemers en andere handlangers. Had hij liever niet toen al excuses gemaakt?
Vanuit dit perspectief kon ik opeens mijn overtuiging laten gaan en – in vol vertrouwen dat u zult volgen – een daad stellen: hierbij wil ik aan de nazaten van de slaven uit onze voormalige koloniën, excuses aanbieden voor al hetgeen hun voorouders is aangedaan onder de overtuiging dat het heersen van de ene mens over de andere mens goed was. Deze overtuiging was in het perspectief van goed en kwaad , toen en nu, volkomen kwaad en daarmee fout.
Waar conflicten worden veroorzaakt door zwakke woorden uit angst, worden ze alleen door moedige daden uit liefde beslecht. Daarom vraag ik u om zich te bezinnen door de eigen overtuigingen te onderzoeken in de komende dagen. Want wie wil nu niet – na de dagen waarop wij onze vrijheid herdenken en vieren – liefdevol van hart tot hart met de ander spreken in plaats elkaar met het woord te wreken?
Gestuurd op 5 mei 2019
– aan alle leden der Staten-Generaal
– College van burgemeester & wethouders van Amsterdam
